ارزیابی پایداری حوضه‌ با استفاده از روش شاخص پایداری آبخیز

آبخیزهای سالم، خدمات اکوسیستمی بسیاری در زمینه­های مختلف چون اجتماعی و رفاه اقتصادی ارائه می‌دهند، لذا می‌بایست روش‌هایی توسعه یابند که بتوان بر اساس آن‌ها درجه­ی سلامت و سطح پایداری آبخیزها را تعیین نمود. یکی از شاخص‌های مورد استفاده برای تعیین پایداری، شاخص پایداری آبخیز (WSI) می‌باشد. این شاخص از تلفیق چهار زیرشاخص هیدرولوژی، محیط زیست، حیات و سیاست‌گذاری شکل گرفته است. این شاخص حوضه­ی آبخیز را در سه سطح پایین، متوسط و بالا ارزیابی می­کند. حوضه­ی آبخیز زیدشت به دلیل تغییرات عمده­ی دوره­ی ده ساله (1380-1390) به عنوان یک حوضه­ی مطالعاتی انتخاب شد. مقدار شاخص پایداری برای آبخیز زیدشت در طول دوره­ی 1380 تا 1390، 65/0 محاسبه گردید. این مقدار نشان می­دهد که این آبخیز در سطح پایداری متوسط رو به پایین قرار گرفته است. با توجه به تحلیل­های صورت گرفته مشخص شد که برای رسیدن به توسعه­ی پایدار در آبخیز زیدشت لازم است، ابتدا در زمینه­ی مسائل کیفی هیدرولوژی (کیفیت آب رودخانه­ی زیدشت مد نظر است)، مطالعات و طرح­های جامع در راستای مدیریت و حفاظت از منابع آبی موجود در حوضه انجام گیرد و پس از بهبود این مسئله به ترتیب به مسائل پیرامون حیات آبخیزنشینان، محیط­زیست، هیدرولوژی (بخش کمیت آب) و در آخر سیاست­گذاری پرداخته شود. به این ترتیب این ارزیابی به مدیران و تصمیم­گیران در زمینه برنامه­ریزی آینده و آمایش سرزمین کمک خواهد کرد.